Komu przysługuje prawo pierwokupu nieruchomości?
Jak wcześniej wspomniano, prawo pierwokupu nieruchomości może wynikać z umowy zawartej pomiędzy stronami lub wprost z przepisów prawa. Prawo pierwokupu wynikające z ustawy dotyczy przede wszystkim niezabudowanej nieruchomości nabytej uprzednio przez sprzedawcę od Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego;
prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej, niezależnie od formy nabycia tego prawa przez zbywcę;
nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej na obszarze przeznaczonym w planie miejscowym na cele publiczne albo nieruchomości, dla której została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego;
nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub prawa użytkowania wieczystego takiej nieruchomości;
nieruchomości położonych na obszarze rewitalizacji, jeżeli przewiduje to uchwała, o której mowa w Art. 8 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji;
nieruchomości położonych na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji, o której mowa w rozdziale 5 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji.
Prawo pierwokupu wynikające z ustawy o gospodarce nieruchomościami przysługuje Skarbowi Państwa lub miastu stołecznemu Warszawa w przypadku sprzedaży:
praw i roszczeń określonych w dekrecie z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. poz. 279 oraz z 1985 r. poz. 99);
roszczeń określonych w Art. 214;
prawa użytkowania wieczystego ustanowionego na skutek realizacji roszczeń, o których mowa w pkt. 1 i 2.
Prawo pierwokupu reguluje również obrót ziemiami rolnymi należącymi do Skarbu Państwa. Zgodnie z ustawą o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa przysługuje:
spółdzielni produkcji rolnej władającej faktycznie zbywaną nieruchomością, której użytkowanie ustanowione na rzecz tej spółdzielni wygasło;
dzierżawcy zbywanej nieruchomości, jeżeli dzierżawa trwała faktycznie przez okres co najmniej trzech lat;
zarządzającemu specjalną strefą ekonomiczną w odniesieniu do nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych.
Poza prawem pierwokupu wynikającym z ustawy bardzo często można spotkać prawo pierwokupu w przypadku umów najmu i dzierżawy. W umowach tych najemca lub dzierżawca zastrzegają sobie prawo pierwokupu nieruchomości, gdyby właściciel zdecydował się na sprzedaż.
